معرفی تنبک،ساز ضربی متفاوت

تولید صدا در ساز های ضربی بر اساس کوبش یا ضربه میباشد. این ضربه میتواند روی پوست بدنه یا اجزای ساز کوبه ای انجام شود. ضربه ها با انگشت و یا ابزار های نواختن گوناگون که برای هر ساز متفاوت است صورت میگیرند .
وظیفه ی اصلی این ساز اجرای ضرب و ریتم در آهنگ است اما توانایی اجرای ملودی را نیزدارد.
ساز های کوبه ای پیشینه ای چندصد ساله دارد و همراه اصوات انسانی سال ها در میان نوع بشر حضور داشته اند. سازهای کوبه‌ای را بطور کلی می‌توان به دو دسته ی سازهای کوبه‌ای با کوک معیّن و سازهای کوبه‌ای با کوک نامعین مثل انواع طبل تقسیم کرد.

تنبک

تنبک ، سازی کاسه ای شکل جزو گروه ساز های پر طرفدار سنتی کوبه ای ایرانی میباشد . در گذشته تنبک بعنوان ساز هم‌نواز مطرح بوده ولى در سه دهه اخیر بصورت تک‌نوازی نیز اجرا میشود .

تنبک سازى اصيل در موسيقى ايرانى است. شکل ظاهری تمبک شامل دو دهنه ی کوچک بدون پوست و دهانه ی بزرگ پوشیده شده از پوستین و گلوگاه میباشد . بدنه تنبک را درگذشته از جنس چوب، سفال و گاهی هم فلز می‌ساختند حالیکه امروزه تنها از چوب در ساختن تنبک استفاده می‌شود.

محل قرار گیری تمبک روی پای نوازنده و بین دستان وی است که با ضربه زدن و کشیدن دست روی پوسته و بدنه آن صدایی متنوع و دلنشین دارد.

دهل

دهل طبلی بزرگ با طرفین پوشیده از پوست گاو یا گاومیش است و بوسیله دو چوب با نام های ترکه و کجک نواخته میشود که یکی بشکل عصا در داست راست و دیگری بصورت یک چوب نازک در دست چپ قرار میگیرند و صدایی بم تولید میکنند . از این ساز در مراسم های سنتی و گوناگون همچون عروسی استفاده می شود .

دايره و دف

دايره حلقه ای چوبی است به عرض ۵ تا ۷ سانتى‌متر و قطر آن از ۲۵ تا ۴ سانتى‌متر را شامل میشود.

پوست روی یک سطح این ساز کشيده شده و در داخل بخش چوبى آن حدود ۴۰ حلقه فلزى قرار میگیرد. اين حلقه‌ها با فاصله های مساوى متصل شده و نوایی زنگین توليد مى‌کنند، که توام با صداى اصلى ساز، حالت رسا و زیبایی را به‌وجود می آورد . فرد در هنگام نواختن با تکان‌هايى که به ساز مى‌دهد باعث لرزش حلقه‌هاى آويزان در جدار چوبی ساز مى‌گردد و بدین سبب، صدايى زنگ‌دار توأم با کوبش پوست به‌وجود مى‌آورد.

دايره در ابعاد بزرگ‌تر نيز تولید مى‌شود که به آن دف مى‌گويند. ساختمان دف عبارت است از: کمانه، شستي، پوست و قلاب که براى بهتر گرفتن اين ساز است. دف نسبت به دايره دارای صداى بم‌تری است و بيشتر با سر انگشتان نواخته مى‌شود.