یوزف هایدن

فرانتس یوزف هایدن (به آلمانی: Franz Joseph Haydn) (زادهٔ ۳۱ مارس ۱۷۳۲ در روهرو اتریش – درگذشتهٔ ۳۱ مهٔ ۱۸۰۹ در وین) آهنگساز و موسیقی‌دان اتریشی و یکی از پایه‌گذاران موسیقی کلاسیک و همچنین از پرکارترین و برجسته‌ترین موسیقی‌دانان در این دوره است. او همچنین به‌دلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نیز کثرت آثارش به «پدر سمفونی» و «پدر کوارتت زهی» در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورش‌دهنده و استاد موسیقی‌دان بزرگی چون بتهوون بود و از طرف دیگر آیندگانی چون فرانتس شوبرت، مندلسون، و برامس را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد. او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر، موتسارت بود. هایدن بیشتر عمر طولانی خویش را در اتریش گذراند و در هنگام مرگ، یکی از معروف‌ترین آهنگسازان اروپایی به‌شمار می‌رفت.

هایدن در روستایی کوچک در روهرو اتریش زاده شد. پدرش چرخ ارابه می‌ساخت و هایدن کوچک تا شش‌سالگی به‌جز آوازهای عامیانه، که پدرش دل‌بستهٔ خواندنِ آنها بود، و نیز رقص‌های روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه‌وکنار زادگاهش برپا می‌شد، چیزی از موسیقی نمی‌شناخت. زمینه های کاری اصلی وی سمفونی ، موسیقی مجلسی ( به ویژه کوارتت زهی و دیوِرتیمِنتو) ، کنسرتو، سونات پیانو ، اوراتوریو ، موسیقی کلیسایی و اُپرا بود، هر چند آثار وی در مورد اخیر امروزه کمتر شناخته شده اند.”
“فرانتس یوزف هایدن تعداد بیش از صد سمفونی نوشت که سمفونی های نخستین وی به فُرم و ارکستراسیون پیش کلاسیک هستند. وی علاقه داشت موومان های اول خویش را با مقدمه ای آهسته شروع کند.”

آثار یوزف هایدن

۱۰۴ سمفونی از جمله سمفونی مشهور شماره ۹۴ (شگفتی)
۸۳ کوارتت زهی
۱۲۳ قطعه موسیقی مجلسی
۵۲ سونات پیانو
اوراتوریوی آفرینش
۶ کوارتت برای فلوت و سازهای زهی
۶ سونات برای فلوت، ویولن، ویولنسل
۳ پیانو تریو
۶ کوارتت اپوس ۱ (۱۷۵۹/ ۱۷۵۷)
۶ دیوِرتیمنتو (کوارتت) اپوس ۲ (۱۷۶۲/۱۷۶۰)
۱۴ مَس